Życie

Piłka ręczna, szczypiorniak - zespołowa gra sportowa, w której biorą udział dwie drużyny po 7 zawodników. Celem gry jest wrzucenie za pomocą rąk piłki do bramki przeciwnika. Piłka może być rzucana, popychana, łapana, uderzana i zatrzymywana. Zawodnicy, oprócz bramkarzy, nie mają prawa trzymać w rękach piłki dłużej niż 3 sekundy, co wymusza bieg z kozłowaniem i liczne podania.

W grze biorą udział dwie drużyny po 14 zawodników (7 na boisku i 7 rezerwowych). Zawodnicy występują na pozycjach:
    * bramkarz
    * obrotowy (koło)
    * rozgrywający: lewe pół, prawe pół,środek (za kołowym)
    * skrzydłowi: lewe skrzydło, prawe skrzydło

Celem gry jest zdobycie większej liczby bramek niż drużyna przeciwna. Gol jest zdobyty, gdy piłka przekroczy linię bramkową całym obwodem i znajdzie się wewnątrz bramki. Mecz dzieli się na dwie połowy po 30 minut z 10-minutową przerwą. Piłka może być rzucana, popychana, łapana, uderzana, zatrzymywana oraz kopana (tylko udami bądź kolanami). Zawodnicy mogą dotykać piłki wszystkimi częściami ciała oprócz podudzia i stóp. Jeżeli zawodnik nie kozłuje piłki, może ją trzymać jedynie 3 sekundy. Tylko bramkarz znajdujący się w polu bramkowym (w obrębie linii 6 metrów) jest zwolniony z przestrzegania tych zasad. Mecz rozpoczyna drużyna, która wygrała piłkę po rzucie monetą. Zawodnik tej drużyny wykonuje podanie do partnera z zespołu, trzymając jedną stopę na linii środkowej boiska do chwili, gdy piłka opuści jego dłonie. Gracze podczas początku i wznowienia gry muszą przebywać na swoich połowach boiska. Gracz będący w posiadaniu piłki może ją podać, kozłować lub trzymać nie dłużej niż 3 sekundy. Nie może również wykonać więcej niż trzech kroków trzymając piłkę. Po zdobyciu bramki przez jedną z drużyn, zespół który ją stracił wznawia grę rzutem ze środka boiska. Gdy zawodnik jednej z drużyn wykonuje rzut do bramki, musi uważać by nie przekroczyć linii znajdującej się 6 metrów od bramki. Gdy jednak ją przekroczy jest rzut wolny dla drużyny przeciwnej. W wypadku gdy obrońca znajdzie się we własnym polu bramkowym w czasie obrony, sędziowie dyktują rzut karny. Jest on wykonywany z odległości 7 metrów od bramki. Zawodnik wykonujący rzut karny znajduje się sam na sam z bramkarzem.

    * Piłka składa się z gumowej dętki pokrytej zszytymi kawałkami skóry lub tworzywa syntetycznego, które nie mogą być błyszczące i śliskie. Obwód piłki używanej przez mężczyzn: od 58 do 60 cm, waga: od 425 do 475 g. Natomiast u kobiet obwód wynosi od 54 do 56 cm, waga od 325 do 400 g.
    * Ubiór zawodników musi być jednolity dla wszystkich członków zespołu (nie dotyczy to bramkarzy); strój składa się ze spodenek i koszulek, opatrzonych numerami; numery na plecach powinny mieć przynajmniej 20 cm, a z przodu przynajmniej 10 cm; nie wolno używać kasków ani masek ochronnych, zakazane jest także noszenie biżuterii i okularów w twardych oprawkach oraz innych przedmiotów mogących narażać graczy na niebezpieczeństwo.
    * Boisko ma wymiary 40 na 20 metrów; dłuższy bok zwany jest linią boczną, a krótszy linią końcową; część linii końcowej znajdująca się między słupkami bramki nosi nazwę linii bramkowej; wzdłuż jednej z linii bocznych, po 4,5 metra po obu stronach linii środkowej wyznaczona jest linia zmian; na boisku wyznaczone są dwa pola bramkowe ograniczone ćwierćkolami o promieniu 6 metrów, ze środkiem w punktach ustawienia słupków bramki, oraz linią równoległą do linii końcowej umiejscowionej w odległości 6 metrów. W polu bramkowym drużyny może przebywać tylko jej bramkarz; bramka ma 2 metry wysokości i 3 szerokości.
    * Sędziowie to dwóch boiskowych, którzy nadzorują przebieg gry i rozstrzygają wszystkie spory oraz stolikowi: techniczny zegarowy, punktowy i sekretarz komisji sędziowskiej.


W Polsce rozgrywki w kategoriach młodzieżowych prowadzone są w pierwszej fazie przez Okręgowe Związki Piłki Ręcznej, następnie dwie najlepsze drużyny z lig wojewódzkich grają na szczeblu centralnym pod egidą Związku Piłki Ręcznej w Polsce (ZPRP). Zmagania seniorskie odbywają się pod nadzorem ZPRP.
    * Młodzicy młodsi to najczęściej zawodnicy V i VI klasy szkoły podstawowej, tutaj rozgrywki wojewódzkie prowadzone są na zasadzie grupowej, zespoły grają najczęściej w 4 zespołowych grupach i 2 najlepsze przechodzą dalej i tak aż do finału, gdzie wyłoniony zostaje mistrz województwa. W tej kategorii wiekowej mistrzowie województw nie walczą już dalej, jednak V-klasiści mogą walczyć o tytuł Mistrza Polski w corocznym turnieju w Ciechanowie, natomiast VI-klasiści zmagają się na jednym z najstarszych młodzieżowych turniejów w Polsce, na Mistrzostwach Polski klas VI w Kępnie.
    * Młodzicy, tutaj rozgrywki na szczeblu wojewódzkim prowadzone są w sposób podobny do poprzedniej kategorii lub rozgrywana jest normalna liga systemem mecz i rewanż, każdy z każdym i dwie najlepsze ekipy awansują do ćwierćfinału Mistrzostw Polski. Na tym etapie zespoły podzielone zostają na 8 grup po 4 zespoły, gdzie każdy gra z każdym i dwie najlepsze ekipy awansują do półfinału Mistrzostw Polski. Tutaj podobnie 4 grupy po 4 zespoły i po dwie najlepsze awansują do turnieju finałowego. Impreza ta odbywa się w jednym mieście, gdzie 8 zespołów dzieli się na dwie grupy dwie najlepsze ekipy z każdej grupy grają systemem 1A-2B i 2A-1B zwycięzcy potyczek grają o złoto, a przegrani o brąz. Zwycięski zespół zdobywa złote medale i tytuł Mistrza Polski Młodzików.
    * Juniorzy młodsi. Na szczeblu wojewódzkim rozgrywana jest liga każdy z każdym, mecz i rewanż, na szczeblu centralnym rzecz ma się tak samo jak w młodzikach, przy czym turniej finałowy rozgrywany jest w ramach Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży i zwycięzca oprócz tytułu Mistrza Polski otrzymuje złoty medal Olimpiady Młodzieży.
    * Juniorzy starsi. Na szczeblu wojewódzkim system ten sam co w juniorach młodszych, a na szczeblu centralnym ten sam co w młodzikach. Do tej pory w kategorii chłopców tylko Wiśle Płock rocznik 1988 udało się zdobyć tym samym składem osobowym wszystkie trzy tytuły mistrzowskie(Zabrze 2003 mł., Puławy 2005 j. mł., Wolsztyn 2007 j. st.). Bliskie tego celu były również dwie ekipy: Wybrzeże Gdańsk rocznik 1982 (złoto w młodzikach i juniorach starszych oraz srebro w juniorach młodszych) oraz MMTS Kwidzyn rocznik 1983 (złoto w młodzikach i juniorach młodszych i brąz w juniorach starszych).
    * Rozgrywki seniorskie kobiet. W sezonie 2005/2006 w ogólnopolskich rozgrywkach bierze udział 45 zespołów. Współzawodnictwo odbywa się na trzech szczeblach: 4 grupy II ligi (łącznie 21 zespołów), I liga (12 ekip) i ekstraklasa gdzie o tytuł Mistrza Polski walczy 12 zespołów. Zwycięzca ma prawo występów w kwalifikacjach do Ligi Mistrzyń, a 4 następne ekipy w europejskich pucharach. Aktualnym Mistrzem Polski jest SPR Safo ICom Lublin.
    * Rozgrywki seniorskie mężczyzn. W sezonie 2003/2004 zlikwidowano III ligi, więc najniższą klasą rozgrywkową jest aktualnie II liga, w której są 4 grupy - gra 37 zespołów.
Na zapleczu ekstraklasy w I lidze bój toczy 25 zespołów w dwóch grupach podzielonych na północny zachód (12 ekip) i południowy wschód (13). Natomiast w krajowej elicie występuje 12 drużyn. Zwycięzca ekstraklasy ma prawo udziału w kwalifikacjach do Ligi Mistrzów, a 3 następne zespoły grają w europejskich pucharach. Aktualnym Mistrzem Polski jest Wisła Płock.

Polska Ekstraklasa Mężczyzn: Techtrans Darad Elbląg, AZS AWFiS Gdańsk, Chrobry Głogów, Vive Kielce, MMTS Kwidzyn, KPR Miedź'96 Legnica, Zagłębie Lubin, Traveland Olsztyn, Olimpia Piekary Śląskie, Wisła Płock, Wisła Azoty Puławy, Kiper Piotrków Trybunalski, AZS AWF Gorzów Wielkopolski, SPR BRW STAL MIELEC


Polska Ekstraklasa Kobiet: AZS AWFiS Gdańsk, Łączpol Gdynia, AZS AWF Katowice, Łącznościowiec Szczecin, MKS Jelenia Góra, Politechnika Koszalin, MKS Piotrcovia Piotrków Trybunalski, Ruch Chorzów, Sośnica Gliwice, SPR Safo ICom Lublin, Start Elbląg, MKS Zagłębie Lubin, Zgoda Ruda Śląska